Ağacın dönmesi

Okurlarımdan Mehmet Bey demeye getiriyor ki ” Ahşabın dönmesi canımı bezdirdi. Hele teak usandırdı beni. Fırınımda var ama bu namussuz öldürüyor ! “

Eeeee, Mehmet Bey kardeşim. Böyledir işte. Ağaç bir şey yapar, 6 ay harcarsın düzelticem diye. Tam hallettim dersin, bu sefer başka bir şey yapar. Uğraşırsın 6 ay tam oldu derken namussuz başka bir numara çeker. Bakarsın ki 40 yıl olmuş. Kim kime ne öğretiyor belli değil. Ömür geçmiş, parmak gitmiş. Hiç bitmez.

Araştırmalar göstermiştir ki ahşabın rutubeti birçok etkene bağlı olarak değişir. Bunlardan bazılarını sayarsak:

• Ağacın cinsi; İbrelimidir, geniş yapraklı mı, uzun yapraklı mı, vs. vs.
• Ağacın yaşı
• Ahşap liflerinin yoğunluğu
• Yetiştiği yerin coğrafi konumu
• Toprak üzerindeki yüksekliği
• Öz odun ve kabuk oranları, kalınlıkları
• Depolama yöntemi

Bu etmenler içerisinde bizim kontrol edebileceğimiz, etkileyebileceğimiz sadece ve sadece depolama yöntemidir.

Tutupta kurutma fırını imalatçısına fırının doğru kurutmuyor gibi bir şikayette bulunursanız size yardımcı olmak için koşturup gelecek ve yukarıda sıraladığım maddelerden ilk 6 sını soruverecektir. Küfür eder gibi: ” Hangi dağın, hangi yamacında yetişmiş ağaç attınız fırına ? “

Bir değil hepsi lafa burdan başlıyor. Onun için bu konuda hepimiz kendi başınayız. Herkes, kendi fırının, fabrikasının, atelyesinin şartlarına göre , kullandığı ağacın ve neticede kullanacağı ürünün huyuna, suyuna, talebine göre bir kurutma yöntemi geliştirmek zorundadır. Her yiğidin yoğurt yiyişi gibi. Bunu yaparken başarılı olmak için de ahşabı tanımaya, hangi durumda ne yapınca , ne tepki verdiğini bilmeğe, genel esasları unutmamaya çalışmalıyız.

Tek kontrol edebildiğimiz konu aldığımız ağacı nasıl depoladığımız ise, doğru istifleme, çıtalama vs. vs. için elimizden geleni yapalım.

Kalaslarda dönme olmasının ilk akla gelen nedeni hızlı kurumadır. Fırındaki istiflerin en üstteki 3 – 5 sırasının dönmesi ( İstenmese bile, engellenebilse bile ) kabul edilebilir bir olaydır.

Hızlı kurumayı önlemek için şartlarımıza uygun harkerlerde bulunmalı buna kafa yormalıyız.

Örneğin, fırına sokmadan önce keresteyi sahada 1 ay boyunca ilk gelen, ilk çıkar sıralaması ile haftada bir aktararak beklettiğimde, fırındaki kuruma süresi, üçte bire iniyor idi.

Örneğin çok yaş ( %30 üzeri ) gelen keresteyi duvar diplerine dikine dizdirip, sabah aktartıp bir gece daha beklettiğimde %20 lere iniveriyordu. Dedemin saçak altına dizip, saçakyan akan yağmur sularının kerestenin öz suyunu deriştirerek akıttırması gibi.

Eğer, istiflediğiniz kerestenin kalınlıkları aynı değilse, boşta kalan ince olanlar dönecektir.

Eğer, istif çıtalarınız 4 x 4 cm den ince ise dış kenarlardakiler ve tepedekiler dönecektir.

Eğer, aynı boyda olmayan kereste istifliyorsanız, çıtadan dışarı çıkan boylar dönecektir. Boylar, kalınlıklar farklı ise dikine dizip habire aktarmalısınız.

Keresteniz göneşte yada çok esintile bir konumda bekliyor ise dönecektir. Korumanız gerekir.

Kalas başlarından ani kurumayı önlemek için kalas başlarına latex boya, hiç bir şey bulamadınız beyaz tutkal sürmelisiniz.

Fırın kullanıyor iseniz ilk 15 dakika içerisinde buhar vermeniz keresteyi döndürecektir.

Fırında ise, kurutmanın sonunda dengeleme ve şartlandırma süreçlerini doğru yapmayıp acele ederseniz dönecektir.

Hele hele Teak gibi hareli ağaçların tomruktan kalas haline getirilişi sırasındaki kesimini kontrol edemiyorsanız,  yani keresteci optimizasyon dediğimiz yöntemleri yok sayıp rastgele kesiyor ise, istifleme, depolama, kurutma sırasında çok çok dikkatli olmanız gerekecektir.


Kurutma ve kurutma fırınları başlı başına nerede ise bir ilimdir. İşin içinde buhar, aerodinamik, elektirk, elektronik, mekanik, statik, kimya ve daha bir çok ilim ve tekniğin karıştığı bir işlemdir. Bizlerin yapabileceği en doğru hareket, hepsini birden değil teker teker ufak uygulamalar yapıp, bunların etkisini dört göz ve kulakla takip etmek, ne yapınca ne oluyor dikkat ede ede slimizden gelen en iyiyi yapmaktır. Çünkü kaynaklarımız sınırlıdır, büyük fabrikalar ve sermayeler değiliz.